عمارت موسی خانی یکی از جاذبههای زیبای گردشگری شهرستان شهربابک از توابع استان کرمان، از نظر موقعیت مکانی در خیابان شریعتی و در محله سفلای این شهر قرار دارد. معماری ایرانی در بنای عمارت موسیخانی شهربابک به شاهکار و تبلوری زیبا و شگفتانگیز در نوع خود تبدیل شده است این اثر تاریخی با ۵۵۰۰ متر مربع مساحت در دو طبقه به وسعت ۲۳۰۰ متر مربع یکی از بناهای به جای مانده از دوران قاجاریه است.
به گزارش سپتا،یکی از دلایل اهمیت این بنا وجود گچبریهای نقوش حیوانات و پرندگان و تزئینات زیبا در این عمارت است. عمارت موسیخانی همچنین با ۶۰ اتاق کوچک و بزرگ در دو بخش مجزا احداث شده که بخش اصلی بنا در سمت شمالی (زمستانی) غربی (چهارفصل) و جنوبی (تابستانی) با حیاطی مفروش از آجر و حوضی که با تبلور رنگبندیهای بینظیر خود و آب جاری که از آن میگذرد، به زیباییهای این بنا افزوده و اتاقهای اصلی عمارت اغلب با ابعاد ۴ در ۷ متر و در دو طبقه بنا شده که در هر جهت چهار اتاق گنجانده شده است.
این بنا از جمله ابنیه مسکونی اعیانی و حاکم نشین شهربابک بوده که از دو بخش اندرونی و بیرونی تشکیل شده و به صورت حیاط مرکزی است. ورود به اندرونی بنا از جبهه جنوبی امکانپذیر است. بدین نحو که در پشت سر در هشتی واقع شده که با ۹۰ درجه زاویه و گذشتن از دالانی طولانی به حیاط خانه راه مییابیم . و ورود به باغ عمارت از طریق درب و هشتی ضلع غربی حیات عمارت امکانپذیر میباشد.
معماری ایرانی با وجود اتاقهایی در بخشهای غربی (چهارفصل) که رو به دو سو باز میشوند. از شرق به حیاط اصلی و از غرب به باغ وسیع و پر درخت به حوضی زیبا منتهی میشود. در بخش شرقی عمارت اتاق بزرگی است که به”پنجدری” یا شاهنشین معروف است که تقریبا دارای ۵۰ متر وسعت است ، قرار گرفتن بادگیری بلند در بخش شرقی ساختمان موجب خنک شدن اتاقها در فصل گرما شده و وجود این گونه بادگیرها اما در اندازههای کوچکتر در بخش شمالی و در دو سوی شاهنشین نیز علاوه بر افزودن زیبایی بنا، موجب مطبوع ساختن هوای ساختمان شده است. زیبایی حیاط و قسمت اتاقهای شاهنشین با گچبریهای زیبا دو چندان شده که در محوطه بیرونی بنا به گونهای هنرمندانه بر روی سطح کاهگلی به زیبایی خودنمایی میکند.
وجود قلابها در دیوارههای حیاط نشانگر کشیدن چادر در محوطه در زمانهای خاص است باغی با دیوارهای هشت متری بخش دوم عمارت موسیخانی را تشکیل میدهد که زیبایی وصف ناشدنی را در فصول مختلف به خصوص تابستان و بهار در خود دارد.
در قسمت غربی ساختمان حوض وسیع ۲۵۰ متری قراردارد که بخشی از آب آشپزخانه را دور می زند. این آب همیشه جاری، از قنات شهر تامین میشده است. ورود به این بخش از بنا نیز در ضلع شمالی حیاط و از میان طاق نماها امکان پذیر است بنای با عظمت عمارت موسیخانی از جمله بناهای دوران قاجار است که توسط موسیخان ساخته شده است. شاید بتوان یکی از دلایل اهمیت بنای زیبای موسیخانی را تزئینات آن دانست که به صورت گچبری و سیم در بخشهای مختلف نمای ساختمان اجرا شدهاند. از مهمترین تزئینات گچبری اجرا شده در این بنا میتوان به نقوش حیوانی(کبوتر)، نقوش گیاهی سرو، گل و بوته) و نقوش هندسی (شمشه و قاب بندی) اشاره کرد. این عمارت سال ۱۳۷۲ توسط فرمانداری و برنامه پیشنهادی و نظارت میراث فرهنگی مورد مرمت قرار گرفت طی این اقدام عملیات پیچینی، کفسازی، آجرکاری، برق کشی و مرمت تزئینات و عملیات محوطهسازی در حیاط اصلی انجام شده است.